Çikolata pek çoğumuz için bir mutluluk kaynağı, bir ödül, güzel bir hediye...
Öte yandan dünyada pek çok insan, çiftçi ve topluluk çikolata ve çikolata hammaddesi üreterek hayatını kazanıyor. Batı ülkelerinde çikolata endüstrisi ciddi iş hacmi ile on binlerce aileye kazanç sağlıyor. Bakalım çikolata endüstrisi nerelerde etkili ve çikolataya dayalı hayatlar kimlere ait?
Her sene 10 milyon ton civarında çikolata, dünya çapında ticaret hacmi yaratıyor. Yalnızca Belçika’da 17.000 insan çikolata endüstrisinde çalışarak geçimini kazanıyor.
ICCO verilerine göre yaklaşık 14 milyon insan kakao üretimi ile doğrudan ilişkili. Dünyada yaklaşık 6 -7 milyon çiftçi kakao yetiştirerek ekmek parasını kazanıyor. Kakao tarımı, ortalama 40 ila 50 milyon kadar insanın hayatını kazanmasına katkıda bulunuyor. Kakao tarımı yapan çiftçilerin çoğunluğu 12 hektarın altında ufak çaplı çiftliklerde üretim yapan çiftçi aileleden oluşuyor.
Batı Afrika bölgesi, kakao üretimine ekonomik olarak oldukça bağlı. Gana’nın toplam ülke gelirlerinin %33’ü ve Fildişi Sahili'nin ihracat gelirlerinin %40’ı kakao üretimi ile sağlanıyor. Gana %67 ile dünya kakao üretiminin merkezi sayılabilir.
Çikolata endüstrisi oldukça büyük çaplı bir endüstri ve kakao tarımı bu endüstrinin yalnızca küçük bir parçasını kapsıyor. Çikolata demek dünyada toplamda 130 milyar dolarlık bir ticaret hacmi anlamına geliyor.
Tarım yapan çiftçiler dışında çikolatanın temizleme, kurutma, fermantasyon gibi işleme süreçlerinden ve yerel lojistik hizmetlerden hayatını kazananlar mevcut.
Afrika ve Güney Amerika’da üretilen kakao hammaddesini ithal eden ülkeler arasında başı Hollanda, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Belçika ve Malezya çekiyor. ABD, çikolata üretici büyük firmaların %50’sinin yönetim merkezlerini barındırıyor. Bu ülkelerde binlerce insan çikolata firmalarında çalışarak geçimini kazanırken, milyonlarca insanın kazancı çikolata endüstrisi ile bağlantılı işler ile destekleniyor.
Çikolata hammadde olarak kakao dışında, şeker, yağ, süt, yemişler gibi farklı hammaddeler de kullanıyor. Böylece çikolata endüstrisi süt üreticileri, hayvancılık yapanlar ve diğer hammadde üreticileri için de kazanç kapısını oluşturuyor. Ülkemizde özellikle fındık ve antep fıstığı dünya çapında ihracatı yapılan çikolata hammaddeleri arasında öne çıkanlar.
Dünyada pek çok çikolata üreticisi firma hammadde geliştirmesi yanı sıra hammadde üreticisi toplulukların kazanılması ve desteklenmesi ile ilgili girişimlerde bulunuyor. Ülkemizde bunun güzel bir örneği 2011 yılından bu yana Nestlé Damak’ın efsanevi Antep fıstıklı çikolatasını gelecek nesillere de aktarabilmek adına TEMA vakfı ile yürüttüğü Fıstığımız Bol Olsun projesi ile Güneydoğu Anadolu bölgesinde antep fıstığı tarımı ile ilgili yaptığı yatırım ve girişimler oldu.
