Çikolata modern dönemde gerçekleşen hemen hemen tüm savaşlarda karşımıza çıkar.
Balkan Savaşları sırasında orduya gıda yardımında bulunduğu için Kızılay’ın Nestlé’ye yazdığı takdirname ve Sanayi Madalyası. Nestlé Almanağı, 1915.
Çikolata modern dönemde gerçekleşen hemen hemen tüm savaşlarda karşımıza çıkar.. Dünya Savaşı’ndan Balkan Savaşları’na pek çok farklı cephede çikolata etrafında meydana gelen ve yüzleri gülümseten hikayeler görürüz.
Birinci Dünya Savaşı’nda Avrupa ordularının erzağına kutu süt, bisküvi ve reçel gibi besinlerin yanı sıra özellikle yılbaşı gibi özel günlerde kakao tozu ve paket çikolata eklenirdi.
Balkan Savaşları sırasında Osmanlı ordusuna Köstence’den çikolata geldiği, Schenker&Co firmasından 60 kilo kakao alındığı, Berlin’deki Carl Mark gibi bazı Alman üreticilerin bağışta bulunduğu Kızılay Arşivi’nde yer almaktadır.
Balkan Savaşları’nda Nestlé, Osmanlı ordusuna kutu süt ve çikolata tedarik etmiş ve bundan dolayı ödüllendirilmiştir.
Yine Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi’nde savaşan askerler için “Alman askerlere tedarik edilen çikolata ve bisküvilerin Osmanlı askerleri için de tedarik edilmesi hakkında” kayıtlar bulunmaktadır.
Çanakkale cephesindeki bir başka kayıt ise İngiliz rahip William Ewing’in hatıralarında karşımıza çıkar. Kıyıda ordu için büfe açma izni alan bir satıcıdan ve askerlere konserve, balık, sebze, meyve ve fahiş fiyatlarla çikolata sattığından bahsedilir.
Çikolatanın savaşlardaki en öne çıkan varlığı ise bir barış elçisi konumunda değerlendirildiği kayıtlardır. Çikolatanın uzlaşma nişanelerinden biri olduğunu mektuplar ve anılarda görüyoruz.
Osmanlı ordusuna esir düşen bir İngiliz askerin ailesinin gönderdiği mektupta şu satırlara yer verilmiştir: “Sana sigara ve çikolata gönderiyoruz. Bunların gelişini takip edesin ki bir daha gönderelim. Zira subay ve hastabakıcılarının, gönderdiğimiz sigara ve çikolatalardan edeceğin ikramları kabul etmeleri bizi son derece mutlu ve bahtiyar edecektir.”
Çanakkale Savaşı’nın efsaneleşmiş anlatılarından biri de Saka Hüseyin hikayesidir. Hikâyeye göre cepheye su taşırken düşman askerlerine yakalanan Saka Hüseyin, suları kendi komutanının emriyle Anzak askerlerine getirdiğini söyler. Bu centilmenlikten etkilenen düşman askerleri de onu esir almak yerine et suyu, sarma tütün, sigara kâğıdı ve çikolatalarla uğurlar.
Çikolata bir kez daha savaş gibi korkunç bir dönemin ortasında uzlaşma işlevi görmüştür. Bu hikayelere ve kayıtlara baktığımızda görüyoruz ki çikolatanın tarih boyunca üstlendiği belki de en büyük görev, yakınlık sağlama ve karşıdaki kişiye bir güzellik yapma vesilesi oluşudur.
